* سعیده اسکندری
به تازگی شاهد یک اتفاق قابل تامل با محوریت بازار خودرو در کشورمان بوده ایم. از این رو، مجموعا ۱۰ میلیون و ۴۵۰ هزار و ۴۶ نفر در جدیدترین مرحله فروش محصولات ایرانخودرو ثبت نام کرده اند. مدیر فروش مصولات ایران خودرو اعلام کرده که ۳۱ هزار و ۶۱۰ دستگاه خودرو در این مرحله عرضه خواهد شد.
با این احتساب، احتمال برنده شدن هر شخص در این قرعه کشی که بسیاری آن را در واقع یک لاتاری بزرگ میدانند، چیزی در حدود ۰.۳ درصد است. یعنی از هر ۳۱۱ نفر، ۱نفر شانس برنده شدن دارد. البته با توجه به اینکه عمده متقاضیان در بخش طرح فروش عادی هستند، احتمال برنده شدن افراد متقاضی برای طرح عادی،۰.۰۹ درصد است و این یعنی از هر ۱۰۱۴ نفر ۱ نفر شانس برنده شدن دارد! انتشار این آمارها با بازتاب های مختلفی در فضای رسانه ای و تحلیلی کشور همراه شده است. در این چهارچوب، در تحلیل این آمارها، توجه به ۲ نکته ضروری به نظر می رسد.
نخست اینکه یکی از مهم ترین دلایل حضور میلیونی مردم در طرح فروش ایران خودرو را باید در افزایش مجدد قیمت خودرو در بازار آزاد و کارخانه دانست. در یک سال اخیر این اختلاف قیمت تا حدی کاهش پیدا کرده بود با این حال در روزهای گذشته و با توجه به افزایش قیمت ارز و تشدید تورم، بار دیگر شاهد ایجاد فاصله ای محسوس میان قیمت خودرو در بازار و کارخانه هستیم. معادله ای که در نوع خود سبب شده تا تقاضای سرمایهای برای خودرو، در این بازار جدی شود و نمونه عینی این مساله را در ثبت نام بیش از ۱۰ میلیون نفر در طرح فروش جدید ایرانخودرو مشاهده می کنیم.
نکته دوم اینکه در طرح جدید فروش ایرانخودرو، شرط بلوکه شدن پول از سوی متقاضیان برای خرید خودرو حذف شده که این مساله خود موجب شده تا سیل قابل توجهی از افراد برای ثبت نام خودرو وارد میدان شوند و در حقیقت بخت و شانس خودشان را امتحان کنند. پیشتر بر پایه قانونی که مطرح بود، چیزی در حدود ۳۳۰ میلیون تومان در حساب های وکالتی افراد بلوکه می شد اما اکنون این شرط حذف شده است. در عین حال، شرط ممنوعیت خرید خودرو توسط اشخاص حقوقی هم حذف شده است. مساله ای که آن نیز می تواند در افزایش قابلتوجه تعداد متقاضیان خرید خودرو در طرح فروش جدید ایرانخودرو ایفای نقش کند.