* وحیده میرزایی
متاسفانه این روزها شاهد گسترش نگران‌کننده‌ای از تب رژیم‌های غیراستاندارد هستیم که همچون آتشی در خرمن سلامت جامعه، به ویژه در میان نسل جوان و نوجوان، افتاده است. در فضایی که هر فرد غیرمتخصصی با یک صفحه مجازی و چند هزار دنبال‌کننده، خود را کارشناس تغذیه معرفی می‌کند، موجی از اطلاعات نادرست و توصیه‌های خطرناک در حال گسترش است. این پدیده تنها یک مد زودگذر نیست، بلکه یک تهدید جدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شود که عواقب جبران‌ناپذیری را برای جامعه به همراه خواهد داشت. بلاگرها و اینفلوئنسرهایی که بدون داشتن کوچک‌ترین دانش آکادمیک در زمینه علوم تغذیه، پزشکی و متابولیسم بدن، به تجویز برنامه‌های غذایی می‌پردازند، در واقع بازی با جان مردم را به کسب لایک و فالوئر ترجیح داده‌اند. این رژیم‌های زودبازده که معمولاً با وعده‌هایی مانند «کاهش ۱۰ کیلوگرم در دو هفته» یا «رسیدن به تناسب اندام ایده‌آل بدون ورزش» همراه هستند، در نهایت چیزی جز تخریب سلامت جسمی و روانی برای افراد به ارمغان نمی‌آورند.
ریشه‌های این معضل را باید در چند عامل جستجو کرد. نخست، جامعه‌ای که در آن «لاغری» به یک ارزش مطلق و گاهی افراطی تبدیل شده است. فشارهای اجتماعی و القای استانداردهای غیرواقعی زیبایی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، به ویژه بر روی نوجوانان و جوانانی که در سن حساس شکل‌گیری هویت هستند، باعث ایجاد اضطراب شدید نسبت به بدن و تصویر ذهنی از خود شده است. این اضطراب، افراد را مستعد پذیرش هر توصیه‌ای می‌کند، حتی اگر غیرعلمی و خطرناک باشد. دوم، تمایل به دریافت نتایج سریع و بدون زحمت است. در فرهنگ «همه چیز فوری»، افراد حوصله و اراده پیگیری روندهای سالم و تدریجی کاهش وزن را ندارند و در عوض، جذب راه‌حل‌های معجزه‌آسای دروغین می‌شوند. سوم، ضعف نظام نظارتی و قانونی در برخورد با این دسته از متقلبان سلامت است. در بسیاری از موارد، این افراد به راحتی و بدون هیچ مانعی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و تا زمانی که فاجعه‌ای رخ دهد، کسی آنها را بازخواست نمی‌کند.
عوارض این رژیم‌های غیراستاندارد آنقدر گسترده و عمیق است که می‌تواند تمام ابعاد زندگی یک فرد را تحت تأثیر قرار دهد. از نظر جسمی، حذف کامل گروه‌های غذایی اصلی مانند کربوهیدرات‌ها یا چربی‌ها می‌تواند به کمبودهای تغذیه‌ای جدی منجر شود. برای مثال، رژیم‌های کتوژنیک خودسرانه و طولانی‌مدت می‌توانند باعث افزایش کلسترول خون، مشکلات کبدی و کمبود ویتامین‌های ضروری شوند. رژیم‌های بسیار کم‌کالری که در میان نوجوانان محبوب شده، می‌تواند رشد طبیعی آنها را مختل کند، به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و باعث پوکی استخوان زودرس شود. از دست دادن آب بدن به جای چربی، یکی دیگر از ترفندهای رایج این رژیم‌هاست که خطرات جدی برای کلیه و قلب به همراه دارد. 
ادامه در صفحه 8