* مهندس فرهاد سرحدی زاده
اگر صاحب یک کسب و کار سنتی هستید و علاقه مند به به روز کردن کسب و کارتان هستید سرمقاله امروز را به دقت دنبال کنید. تصور کنید همین فردا صبح که درب مغازه خود را باز می‌کنید، با صحنه‌ای روبرو شوید که قلب هر صاحب کسب‌وکاری را به تپش می‌اندازد، صف مشتریان مشتاق، تلفن‌های بی‌وقفه برای سفارش، و نوتیفیکیشن‌های پیاپی که خبر از فروش آنلاین می‌دهند. آیا این یک رویاست؟ برای بسیاری از صاحبان فروشگاه‌های سنتی، این تصویر تنها یک آرزو به نظر می‌رسد؛ آرزویی که در هیاهوی رقابت با مراکز خرید بزرگ و غول‌های تجارت الکترونیک، هر روز کمرنگ‌تر می‌شود. اما حقیقت این است که این رویا، کاملاً دست‌یافتنی است. بحران امروز کسب‌وکارهای سنتی، بحران تقاضا نیست، بحران «روش» است. عصر جدید، قواعد جدیدی می‌طلبد و این یک تهدید نیست، بلکه بزرگ‌ترین فرصت برای کسانی است که شجاعت نوآوری در دل سنت را داشته باشند. شما به عنوان صاحب یک لباس‌فروشی یا سوپرمارکت، نه تنها از بازی حذف نشده‌اید، بلکه با دارایی‌های منحصر به فردی که در اختیار دارید اعتماد محلی، ارتباط رو در رو و وجود فیزیکی در آستانه یک جهش تاریخی قرار دارید.
نخستین و حیاتی‌ترین گام، خروج از «قلمرو سنت» و قدم گذاشتن به قلمرو دیجیتال است. اما این کار به معنای بستن مغازه و تبدیل شدن به یک فروشگاه اینترنتی کامل نیست. بلکه به معنای ایجاد یک «پل دیجیتال» بین دنیای فیزیکی و دیجیتال است. ساده‌ترین شروع، ایجاد یک صفحه اجتماعی پویا و حرفه‌ای برای کسب‌وکار شماست. این صفحه، تنها یک ویترین آگهی نیست، بلکه ویترین حیات کسب‌وکار شماست. در آن، عکس‌های باکیفیت از محصولات جدید خود را منتشر کنید، از پشت صحنه مغازه و تیم خود فیلم بگیرید و مشتریان را در جریان رویدادها و تخفیف‌های ویژه قرار دهید. اما کلید طلایی موفقیت در این مرحله، «تعامل» است. به نظرات مشتریان پاسخ دهید، از آن‌ها نظرخواهی کنید که چه محصولی را دوست دارند، و حتی گاهی از روزمرگی‌های خود به صورت داستان‌وار محتوا تولید کنید. مردم امروز بیش از آنکه به یک برند بی‌روح، به یک چهره باورپذیر و یک داستان جذاب اعتماد کنند.
گام بعدی، شخصی‌سازی است. در گذشته، یک فروشگاه موفق، فروشگاهی بود که اجناس خوب و قیمت مناسبی داشت. امروز، یک کسب‌وکار موفق، کسب‌وکاری است که «مشتری خود را به خوبی می‌شناسد.» آیا می‌دانید خانم الف که هفته گذشته یک پاکت شیر برای فرزندش خرید، هر چند روز یکبار به شیر نیاز دارد؟ آیا به یاد دارید آقای ب که برای یک مهمانی رسمی کت و شلوار خرید، چه سایزی می‌پوشد و ممکن است برای فصل پاییز به یک پالتوی جدید نیاز داشته باشد؟ این اطلاعات، گنجینه‌ای است که در اختیار دارید.
با ایجاد یک سیستم وفاداری ساده مثلاً یک کارت امتیاز یا یک اپلیکیشن کوچک می‌توانید تاریخچه خرید مشتریان را ردیابی کنید. سپس، می‌توانید به آن‌ها پیشنهادهای شخصی‌سازی شده بدهید، «خانم الف، با توجه به خریدهای قبلی شما، این هفته روی شیر محصول مورد علاقه‌تان تخفیف ویژه داریم» یا «آقای ب، یک مدل پالتو جدید هم‌رنگ کت و شلواری که خریدید، به تازگی وارد کرده‌ایم.» این سطح از توجه، چیزی است که حتی بزرگ‌ترین فروشگاه‌های آنلاین نیز به سادگی نمی‌توانند از عهده آن برآیند. اینجا است که کسب‌وکار سنتی شما به یک «مشاور شخصی» تبدیل می‌شود که مشتری، حس می‌کند برایش ارزش قائل شده‌اند و این احساس، قدرتمندترین عامل وفاداری است.
اما داستان به همین جا ختم نمی‌شود. شما می‌توانید قلمرو خود را از چهار دیواری مغازه فراتر ببرید. “ارسال در همان روز” برای محله یا شهرتان را در نظر بگیرید. وقتی یک مشتری بتواند از سوپرمارکت شما به صورت آنلاین سفارش دهد و ظرف کمتر از دو ساعت سفارشش را درب منزل دریافت کند، چه دلیلی دارد که چندین روز منتظر بماند تا سفارشش از یک شهر دیگر به دستش برسد؟ این یک مزیت رقابتی عظیم و بلااستفاده برای بسیاری از کسب‌وکارهای محلی است.
یکی از قدرتمندترین و درعین حال کم‌هزینه‌ترین ابزارها، “بازاریابی مبتنی بر اعتماد” است. از مشتریان راضی خود بخواهید که نظراتشان را در صفحه اینستاگرام شما یا در گوگل مپ به اشتراک بگذارند. یک نظر مثبت از یک همشهری، از دهها تبلیغ پرهزینه مؤثرتر است. البته، این مسیر بدون چالش نیست. ممکن است با کمبود وقت، دانش فنی یا منابع مالی برای سرمایه‌گذاری اولیه روبرو شوید. اما رمز موفقیت، حرکت با گام‌های کوچک و مستمر است. لازم نیست از فردا یک اپلیکیشن حرفه‌ای داشته باشید. همین امروز با یک صفحه اجتماعی فعال و یک سیستم کارت امتیاز ساده شروع کنید. از یک جوان علاقه‌مند در محله یا خانواده خود برای مدیریت فضای مجازی کمک بگیرید. سرمایه‌گذاری روی آموزش و یادگیری حتی از طریق ویدیوهای رایگان آنلاین بازدهی بسیار بالایی خواهد داشت. به یاد داشته باشید، این یک دوی سرعت نیست، یک ماراتن است. پایداری و ثبات در ارائه تجربه‌ای جدید و دلپذیر به مشتری، کلید نهایی موفقیت است.
بدون تردید، آینده از آنِ کسب‌وکارهایی نیست که بزرگ‌ترین یا ثروتمندترین‌ها هستند، بلکه از آنِ کسانی است که “انعطاف‌پذیرترین” و “مشتری‌محورترین” هستند. شما به عنوان یک کسب‌وکار محلی، یک سوپریار واقعی در دل جامعه خود هستید. شما چهره‌ها را می‌شناسید، نام‌ها را به خاطر می‌سپارید و می‌دانید در محله شما چه می‌گذرد. این یک ابرقدرت در عصر دیجیتال است. تکنولوژی را نه به عنوان رقیب، بلکه به عنوان یک “تقویت کننده” برای کسب و کارتان در نظر بگیرید.