* مریم اختری
در دورانی که اقتصاد کشور به دنبال راه‌های جدید برای رشد و توسعه است، بافت‌های تاریخی می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد رونق اقتصادی ایفا کنند. این تنها یک آرزوی رمانتیک نیست، بلکه یک استراتژی اقتصادی هوشمندانه است که در بسیاری از کشورهای جهان به نتیجه رسیده است. 
وقتی نام بافت‌های تاریخی به میان می‌آید، شاید تصویر کوچه‌های پیچ در پیچ و خانه‌های قدیمی در ذهن نقش ببندد، اما حقیقت این است که این میراث گرانبها می‌تواند به موتور محرکه اقتصاد ایران تبدیل شود. گردشگری فرهنگی، طلای پنهان در دل تاریخ است. شهر یزد که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، پس از این ثبت شاهد رشد چشمگیر ۶۵ درصدی گردشگران خارجی بود. این آمار تنها یک عدد نیست، بلکه به معنای رونق هتل‌ها، رستوران‌ها، فروشگاه‌های صنایع دستی و ایجاد صدها شغل مستقیم و غیرمستقیم است. در جهانی که به سرعت در حال یکسان‌سازی است، مردم به دنبال تجربیات منحصر به فرد و اصیل هستند. گردشگران بین‌المللی نمی‌خواهند در هتل‌های زنجیره‌ای بین‌المللی اقامت کنند، بلکه مشتاقند در خانه‌های تاریخی تبدیل شده به اقامتگاه‌های بوم‌گردی بخوابند و طعم غذاهای محلی را در فضای اصیل تجربه کنند.
احیای اقتصادی از طریق احیای فرهنگی ممکن می‌شود. پروژه باز‌سازی خانه عامری‌ها در کاشان نمونه درخشانی از این تحول است. این خانه تاریخی که در آستانه تخریب کامل بود، با سرمایه‌گذاری خصوصی به یک اقامتگاه بوم‌گردی لوکس تبدیل شد. این پروژه نه تنها خود به کسب‌وکاری موفق تبدیل شده، بلکه باعث رونق سایر خانه‌های تاریخی اطراف و ایجاد یک اکوسیستم اقتصادی کوچک شده است. در اطراف این اقامتگاه، اکنون فروشگاه‌های صنایع دستی، رستوران‌های محلی، کارگاه‌های آموزشی و خدمات گردشگری متعددی شکل گرفته‌اند. صنایع دستی، بازگشت به عصر طلایی را نوید می‌دهد. بافت‌های تاریخی تنها مربوط به ساختمان‌ها نیستند، بلکه حافظ هنرها و صنایع دستی سنتی هستند. در بسیاری از این بافت‌ها، هنرمندان و صنعتگرانی زندگی می‌کنند که حرفه‌های سنتی را نسل به نسل حفظ کرده‌اند. با احیای این بافت‌ها، در واقع به این هنرمندان فرصت می‌دهیم تا هنر خود را به نمایش بگذارند و محصولات خود را بفروشند. شهر اصفهان نمونه بارز این موضوع است. با احیای میدان نقش جهان و بازار تاریخی اطراف آن، نه تنها ساختمان‌ها حفظ شده‌اند، بلکه صنایع دستی اصفهان نیز رونق دوباره‌ای گرفته ‌است.
جلوگیری از مهاجرت و حفظ سرمایه انسانی از دیگر مزایای احیای بافت‌های تاریخی است. وقتی مردم محله‌های تاریخی به دلیل نبود امکانات و فرصت‌های شغلی مجبور به ترک خانه‌های اجدادی خود می‌شوند، سرمایه انسانی ارزشمندی از دست می‌رود. احیای بافت‌های تاریخی می‌تواند این روند را معکوس کند. 
ادامه در صفحه 2