تفاهم-گروه گزارش: مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفت: ۷۳ درصد سبد انرژی ایران را گاز تشکیل می‌دهد در حالی که متوسط جهانی استفاده از گاز در نیروگاه‌ها حدود ۲۰ تا ۲۳ درصد است. سعید توکلی در آیین اختتامیه پویش کاهش ۱۰ درصدی مصرف انرژی، سال گذشته را یکی از حساس‌ترین مقاطع صنعت گاز دانست و افزود: در ۲۶ آذر ۱۴۰۳، اوج مصرف بخش خانگی و تجاری به ۷۱۵ میلیون متر مکعب رسید در حالی که کل تولید کشور همان روز ۸۴۰ میلیون متر مکعب بود. این یعنی عمده توان تولید گاز کشور در سرمای زمستان صرف گرمایش منازل و بخش تجاری شد. وی یادآورشد: این در شرایطی بود که به دلایل مختلف، از جمله محدودیت تولید در شمال کشور، حدود ۴۰ تا ۴۱ میلیون متر مکعب کاهش تولید داشتیم و بیشترین تولید ما در جنوب کشور متمرکز بود. بحران به حدی جدی بود که موضوع در سطح دولت و شورای عالی امنیت ملی مطرح شد و جلسات متعددی با مدیریت وزیر نفت برای مدیریت سوخت برگزار گردید. مدیرعامل شرکت ملی گاز با اشاره به اینکه در همین شرایط بحرانی، پیشنهاد اجرای پویش کاهش مصرف گاز، از سوی مدیران شرکت ملی پتروشیمی مطرح شد، گفت: تفاهم‌نامه‌ای که ۲۸ آذر بین شرکت ملی گاز و شرکت ملی پتروشیمی امضا شد، خلاف بسیاری از توافقات تشریفاتی، فقط روی کاغذ نماند و ظرف مدت کوتاهی به عملیات اجرایی واقعی تبدیل شد. توکلی با بیان اینکه ۷۳ درصد سبد انرژی ایران را گاز تشکیل می‌دهد و ۸۳ درصد نیروگاه‌های کشور با گاز کار می‌کنند، در حالی که متوسط جهانی استفاده از گاز در نیروگاه‌ها حدود ۲۰ تا ۲۳ درصد است، تاکید کرد: این وابستگی بی‌سابقه باعث شده هر نوسان یا محدودیت در بخش تولید، تمامی حوزه‌های مصرف را تحت تأثیر قرار دهد.
معاون وزیر نفت ادامه داد: بر اساس آمار ارائه‌شده توسط وی، در سال ۱۴۰۳ میزان مصرف گاز به تفکیک بخش‌ها، ۳۴ درصد در نیروگاه‌ها، ۳۴ درصد در صنایع عمده، ۲۵ درصد در بخش خانگی و ۷ درصد در حمل‌ونقل و مصارف عمومی ثبت شد. وی با بیان اینکه ۲ رویکرد برای مقابله با ناترازی وجود دارد، یکی از روش ها را سرمایه‌گذاری سنگین و افزایش تولید و روش دوم را اصلاح سهمیه‌بندی و صرفه جویی در مصرف عنوان کرد. توکلی اجرای کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را در کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی مصرف بخش خانگی بسیار موثر دانست و افزود: در بخش نیروگاهی، افزایش راندمان و تنوع سوخت، و در صنایع عمده مانند سیمان، فولاد و پتروشیمی، خرید تجهیزات با راندمان بالا باید الزامی شود. وی به پدیده «گاز مجازی» در صادرات اشاره کرد و اذعان داشت: برخی محصولات گلخانه‌ای ایران به دلیل قیمت بسیار پایین گاز تحویلی، در کشورهای همسایه بازار رقابتی پیدا کرده‌اند بدون آنکه تولیدکننده انگیزه‌ای برای بهینه‌سازی مصرف داشته باشد. مدیرعامل شرکت ملی گاز با اشاره به صرفه‌جویی ۴۱ میلیون متر مکعبی گاز در نتیجه این پویش گفت: این عدد آغاز مسیر اصلاح است. تاکنون قرارداد خرید یک میلیون و ۷۲۵ هزار بخاری با راندمان بالا نهایی شده که ۳۰۰ هزار دستگاه آن تا پایان امسال نصب می‌شود. در بخش موتورخانه‌ها نیز بیش از ۱۰۷ هزار واحد بهینه‌سازی و هوشمندسازی در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: از ظرفیت هیات وزیران استفاده شده تا تمامی مفاد تفاهم‌نامه در قالب مصوبه رسمی و سند بالادستی اجرا شود. توکلی به اهمیت فرهنگ‌سازی اشاره کرد و از اجرای طرح «همیار گاز» با مشارکت بیش از ۲۰۰ هزار دانش‌آموز خبر داد و افزود: آموزش باید از سنین پایین آغاز شود تا نسل جوان بداند ناترازی انرژی ناشی از بی‌کفایتی نیست، بلکه از الگوی مصرف نادرست نشأت می‌گیرد. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تصریح کرد: هر متر مکعب گاز، حتی بدون احتساب ارزش ذاتی، ۵ سنت هزینه تولید دارد. این گاز اگر به صنایع ارزش‌آفرین مانند پتروشیمی یا فولاد برسد، چندین برابر ارزش ایجاد می‌کند، اما اگر در گرمایش غیربهینه مصرف شود، جز آلودگی و گرمایش زمین حاصلی ندارد. مدیرعامل شرکت ملی گاز در پایان تاکید کرد: ایران سومین تولیدکننده گاز دنیاست، اما شدت مصرف انرژی ما بالاتر از میانگین جهانی است. اگر این واقعیت را نپذیریم و سبد انرژی را اصلاح نکنیم، ناترازی گاز از یک چالش صنعتی به مسئله‌ای امنیتی تبدیل خواهد شد. شرکت ملی گاز آمادگی دارد در تمامی حوزه‌ها، از سرمایه‌گذاری در تجهیزات با راندمان بالا گرفته تا توسعه مکانیزم‌های بهینه‌سازی، نقش فعال ایفا کند.
۲۲ درصد ظرفیت پتروشیمی خالی است
در ادامه این مراسم، مدیرعامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی گفت: بزرگ‌ترین چالش فعلی در صنعت پتروشیمی تامین خوراک است، به طوری که ۲۲ درصد ظرفیت پتروشیمی که ۱۸ میلیارد دلار نیز برای آن سرمایه‌گذاری شده، خالی و عمده دلیل نیز خوراک است. حسن عباس زاده با بیان اینکه اکنون ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ۹۶ میلیون تن است، اظهار کرد: تا پایان برنامه هفتم باید به ظرفیت تولید ۱۳۱ میلیون تن برسیم. وی با تاکید بر اینکه در ابتدای برنامه هفتم توسعه ۵۰ میلیون متر مکعب در سال برای خوراک و ۶۰ میلیون متر مکعب برای سوخت مصرف کرده‌ایم، گفت: در پایان برنامه باید این ارقام به ۸۰ میلیون متر مکعب برای خوراک و ۸۰ میلیون متر مکعب هم برای سوخت برسیم.