* سیده مینا دیوبند

در فصل اول سال ۲۰۲۵، دبی بار دیگر توانست با ثبت نرخ رشد اقتصادی ۴ درصدی و رساندن تولید ناخالص داخلی (GDP) فصلی به ۳۳ میلیارد دلار، جهان را شگفت زده کند. این موفقیت چشمگیر در شرایطی به دست آمده که اقتصاد جهانی هنوز با چالش های ناشی از نوسانات بازار، تغییرات ژئوپلیتیک و پیامدهای همه گیری های اخیر دست وپنجه نرم می کند. اما سؤال اینجاست: رمز این پیشرفت اقتصادی خیره کننده چیست؟ چگونه شهری که روزگاری تنها یک بندر کوچک در دل بیابان بود، امروز به یکی از قطب های تجاری و مالی جهان تبدیل شده است؟ برخلاف بسیاری از کشورهای منطقه خلیج فارس که اقتصادشان به درآمدهای نفتی وابسته است، دبی سال هاست که مسیر توسعه را بر پایه تنوع بخشیدن به منابع درآمدی بنا نهاده است. امروز، بیش از ۷۰ درصد اقتصاد این شهر از بخش های غیرنفتی مانند تجارت، گردشگری، املاک، فناوری و خدمات مالی تأمین می شود. این رویکرد هوشمندانه باعث شده تا دبی کمتر تحت تأثیر نوسانات قیمت نفت قرار بگیرد و با تکیه بر بخش های پویا، رشد پایدار خود را حفظ کند.
دبی با جذب بیش از ۱۶ میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۴، یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری جهان است. این شهر با سرمایه گذاری های کلان در زیرساخت های لوکس، از جمله برج خلیفه، جزایر مصنوعی پالم، و هتل های ۷ ستاره، توانسته خود را به عنوان نماد مدرنیته و تجمل در جهان معرفی کند. برگزاری رویدادهای بین المللی مانند اکسپو ۲۰۲۰ که تأثیری ماندگار بر اقتصاد شهر گذاشت، و همچنین میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در قطر (که بسیاری از مسافران از دبی به عنوان پایگاه اقامتی استفاده کردند)، نشان می دهد که دبی چگونه از دیپلماسی رویدادها برای تقویت اقتصاد خود بهره می برد. 
علاوه بر این، سیاست های هوشمندانه ای مانند ویزای طلایی (اقامت بلندمدت برای سرمایه گذاران) و معافیت های مالیاتی برای کسب وکارهای گردشگری، به جذب سرمایه گذاران خارجی کمک شایانی کرده است. موقعیت استراتژیک دبی بین سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا، این شهر را به یکی از مهم ترین مراکز تجاری جهان تبدیل کرده است. بندر جبل علی، یکی از بزرگترین بنادر مصنوعی جهان، و فرودگاه بین المللی دبی که از شلوغ ترین فرودگاه های جهان است، نقش حیاتی در صادرات و واردات کالا ایفا می کنند. منطقه آزاد تجاری دبی (JAFZA) نیز با ارائه معافیت های مالیاتی و قوانین تجاری منعطف، هزاران شرکت بین المللی را به خود جذب کرده است. امروز بیش از ۲۰ هزار شرکت از ۱۰۰ کشور مختلف دراین منطقه فعال هستند که سهم عمدهای در رشد اقتصادی دبی دارند.
دبی در سال های اخیر به یکی از پیشگامان تحول دیجیتال در منطقه تبدیل شده است.
 پروژه های بلندپروازی مانند استراتژی بلاکچین دبی و شهر هوشمند دبی نشان می دهند که این شهر قصد دارد به یک هاب فناوری جهانی تبدیل شود. راه اندازی مرکز مالی بین المللی دبی (DIFC) و جذب استارتآپ های فین تک، همچنین سرمایه گذاری در حوزه هوش مصنوعی و متاورس، نشان دهنده عزم جدی این شهر برای پیشتازی در اقتصاد دانش بنیان است. در سال ۲۰۲۵، دبی به یکی از مهم ترین مراکز جذب سرمایه های خطرپذیر (VC) در خاورمیانه تبدیل شده و استارتآپ های این شهر رکوردهای جدیدی در جذب سرمایه ثبت کرده اند.
بخش املاک دبی یکی از ارکان اصلی رشد اقتصادی این شهر است. با پروژه های عظیمی این شهر همچنان به جذب سرمایه گذاران خارجی ادامه می دهد. سیاست های جدید مانند اجازه مالکیت ۱۰۰ درصدی خارجی ها و ویزای اقامت بلندمدت برای خریداران املاک، باعث رونق بی سابقه این بخش شده است. در سال ۲۰۲۵، قیمت مسکن در دبی با رشد ۱۲ درصدی همراه بوده و تقاضا برای آپارتمان های لوکس و ویلاهای ساحلی به بالاترین حد خود رسیده است. این رونق نه تنها نشان دهنده اعتماد سرمایه گذاران به اقتصاد دبی است، بلکه تأثیر مستقیمی بر افزایش تولید ناخالص داخلی شهر داشته است.
دولت دبی با اجرای چشم انداز ۲۰۴۰، برنامه ریزی دقیقی برای تبدیل این شهر به بهترین شهر جهان برای زندگی و کار انجام داده است. برخی از کلیدی ترین اقدامات شامل اصلاح قوانین کار و جذب نیروی متخصص بین المللی، کاهش بوروکراسی و تسهیل راه اندازی کسب وکار (رتبه دوم در جهان در شاخص سهولت انجام کسب وکار)، سرمایه گذاری در پروژه های زیربنایی مانند مترو و راه آهن های پرلوپ، و توسعه اقتصاد سبز و پروژه ه ای انرژی های تجدیدپذیر می شود. موفقیت دبی تصادفی نبوده، بلکه حاصل برنامه ریزی بلندمدت، جسارت در اجرای پروژه های بزرگ، و انعطاف پذیری در برابر تغییرات جهانی است. 
دیگر اقتصادهای در حال توسعه می توانند از این مدل الگوبرداری کنند: تنوع بخشیدن به اقتصاد و کاهش وابستگی به منابع طبیعی، جذب سرمایه گذاری خارجی با قوانین جذاب و معافیت های مالیاتی، تبدیل شدن به یک قطب لجستیکی و تجاری بین المللی، سرمایه گذاری روی فناوری و نوآوری برای آینده اقتصاد، و توسعه گردشگری با ایجاد جاذبه های منحصربه فرد می باشد. رشد ۴ درصدی اقتصاد دبی در فصل اول ۲۰۲۵، تنها یک عدد نیست، بلکه نشان دهنده ثبات، آینده نگری و مدیریت هوشمندانه منابع است. در حالی که بسیاری از کشورها با رکود دست وپنجه نرم می کنند، دبی ثابت کرده که با خلاقیت، جسارت و برنامه ریزی دقیق می توان حتی در شرایط سخت جهانی به رشد اقتصادی دست یافت. آینده دبی حتی از امروز هم درخشان تر به نظر می رسد. با پروژه های عظیم در دست اجرا، تبدیل شدن به یک مرکز جهانی فناوری و نوآوری، و ادامه جذب سرمایه گذاران بین المللی، به نظر می رسد این شهر بیابانی همچنان در مسیر شکوفایی اقتصادی پیشرو خواهد بود. دبی نه تنها یک شهر، بلکه یک اندیشه است؛ اندیشه ای که ثابت می کند با اراده و برنامه ریزی، هیچ رویایی دست نیافتنی نیست.