* امید انصاری 
در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیر مصرف آب‌های بسته‌بندی در کشور بوده‌ایم. آمارها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۱۰ میلیارد لیتر آب‌های بسته‌بندی در ایران مصرف می‌شود. اما آنچه بسیاری از مصرف‌کنندگان از آن غافلند، خطرات پنهانی است که در این بطری‌های به ظاهر بی‌ضرر نهفته است. تحقیقات علمی نشان داده که این محصولات می‌توانند حاوی مواد خطرناکی باشند که سلامت ما را به طور جدی تهدید می‌کنند. 
یکی ازنگران‌کننده‌ترین یافته‌های پژوهش‌های اخیر، وجود میکروپلاستیک‌ها در آب‌های بسته‌بندی است. مطالعات دانشگاهی ثابت کرده‌اند که هر لیتر آب‌های بسته‌بندی به طور متوسط حاوی ۳۲۵ ذره میکروپلاستیک است. این ذرات که عمدتاً از جنس پلی‌اتیلن ترفتالات هستند، هنگام باز و بسته شدن درب بطری یا در اثر قرار گرفتن در معرض حرارت، به تدریج وارد آب می‌شوند. نگرانی اصلی اینجاست که این ذرات ریز می‌توانند باعث اختلالات هورمونی، مشکلات ناباروری و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان شوند. مسئله دیگر، نشت مواد شیمیایی از بدنه بطری‌ها به داخل آب است. موادی مانند بیسفنول A و فتالات‌ها که در تولید بطری‌های پلاستیکی کاربرد دارند، به مرور زمان و تحت شرایط خاص به داخل آب نفوذ می‌کنند. این مواد که به عنوان مختل‌کننده‌های غدد درون‌ریز شناخته می‌شوند، حتی در مقادیر بسیار کم هم می‌توانند اثرات مخربی بر سلامت انسان داشته باشند. از جمله این اثرات می‌توان به ایجاد مشکلات متابولیک، بلوغ زودرس و بیماری‌های عصبی اشاره کرد.
برخلاف باورعمومی که آب‌های بسته‌بندی را کاملاً استریل می‌پندارند، تحقیقات نشان داده‌اند که حدود یک چهارم از نمونه‌های آب‌ بسته‌بندی در ایران حاوی باکتری‌های کلیفرم هستند. این آلودگی‌های میکروبی معمولاً در اثر نقص در خط تولید یا شرایط نامناسب نگهداری و حمل و نقل ایجاد می‌شوند و می‌توانند باعث بروز مشکلات گوارشی و سایر عوارض سلامتی شوند. فرآیند تولید آب‌های بسته‌بندی خود نیز می‌تواند منبع مشکلات دیگری باشد. در این فرآیند معمولاً از مواد ضدعفونی‌کننده مانند ازن و کلر استفاده می‌شود. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که باقیمانده این مواد در آب با ترکیبات آلی موجود واکنش نشان داده و محصولات جانبی خطرناکی مانند تری‌هالومتان‌ها را تولید می‌کنند. 
این ترکیبات که اثرات سرطان‌زایی آنها به اثبات رسیده است، می‌توانند برای مصرف‌کنندگان خطرات جدی ایجاد کنند. مسئله تعادل املاح معدنی در آب‌های بسته‌بندی نیز نکته قابل تأملی است. بسیاری از این محصولات موجود در بازار دارای ترکیب نامتعادلی از املاح هستند. برخی از آنها حاوی سدیم بسیار بالایی هستند که برای افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌تواند خطرناک باشد. در مقابل، آب‌های بسته‌بندی که به شدت تصفیه شده‌اند ممکن است فاقد املاح ضروری مانند منیزیم و کلسیم باشند که برای سلامت بدن ضروری هستند.
ادامه در صفحه 8