* حسین یحیایی
مدیر مسوول
امروز، ششم مرداد، روز کارآفرینی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است. این روز فرصت مغتنمی برای تبریک به تمام کارآفرینان و فعالان این حوزه است که جان برکفانه در
عرصه های علم و اقتصد و تولید این کشور فعالیت می کنند.
این مناسبت فرصتی ارزشمند است تا بار دیگر به اهمیت مهارت‌آموزی و نقش آن در توسعه کارآفرینی و اقتصاد کشور بیندیشیم. در دنیای امروز، که تحولات فناوری و تغییرات بازار کار با سرعتی بی‌سابقه در حال پیشروی است، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به عنوان پلی میان تحصیلات و اشتغال عمل می‌کنند و می‌توانند راهگشای بسیاری از چالش‌های بازار کار باشند. کارآفرینی نیز موتور محرک اقتصاد است. کارآفرینان با خلق فرصت‌های شغلی، ارائه راه‌حل‌های نوآورانه و پاسخگویی به نیازهای جامعه، نه‌تنها به رشد اقتصادی کمک می‌کنند، بلکه زمینه‌ساز رفاه اجتماعی و کاهش معضل بیکاری می‌شوند. اما سؤال کلیدی این است که چگونه می‌توان بین آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارآفرینی پیوندی مستحکم ایجاد کرد تا جوانان ایرانی بتوانند در بازار کار رقابتی امروز موفق ظاهر شوند؟
آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، بر یادگیری عملی و کاربردی تأکید دارند و افراد را برای ورود سریع‌تر به بازار کار آماده می‌کنند. این آموزش‌ها مزایای متعددی دارند، از جمله کاهش فاصله بین تحصیلات و اشتغال، افزایش بهره‌وری نیروی کار، انعطاف‌پذیری در یادگیری و حمایت از کارآفرینی. بسیاری از کارآفرینان موفق، مهارت‌های اولیه خود را از طریق این آموزش‌ها کسب کرده‌اند و سپس با تکیه بر خلاقیت و دانش خود، کسب‌وکارهای نوپایی را راه‌اندازی کرده‌اند.
در ایران، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور متولی اصلی این آموزش‌هاست و سالانه هزاران دوره آموزشی در حوزه‌های مختلف صنعت، خدمات، کشاورزی و هنر برگزار می‌کند. با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد که مانع از اثرگذاری کامل این آموزش‌ها شده‌اند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به عدم تطابق کامل برخی دوره‌ها با نیازهای روز بازار کار، ضعف در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان به سمت رشته‌های فنی، کمبود امکانات و تجهیزات به‌روز در برخی مراکز آموزشی و نگرش منفی بخشی از جامعه نسبت به مشاغل فنی اشاره کرد. از سوی دیگر، کارآفرینی در ایران با موانعی روبه‌روست که از جمله آن‌ها می‌توان به دشواری تأمین مالی، پیچیدگی قوانین و بروکراسی اداری، ضعف در آموزش‌های عملی کارآفرینی و ریسک‌پذیری پایین در جامعه اشاره کرد. بسیاری از کارآفرینان بالقوه به دلیل نبود دسترسی به منابع مالی کافی یا ترس از شکست، از راه‌اندازی کسب‌وکار منصرف می‌شوند. همچنین، فرهنگ عمومی هنوز به‌دنبال مشاغل ثابت و دولتی است و تمایل کمتری به کارآفرینی و خوداشتغالی وجود دارد.
برای تقویت ارتباط بین آموزش‌های فنی و کارآفرینی، نیازمند اصلاحات ساختاری و برنامه‌ریزی‌های کلان هستیم. بازنگری در محتوای آموزشی و طراحی دوره‌هایی که متناسب با نیازهای واقعی بازار کار باشند، گام اول است. همکاری نزدیک با صنایع و شرکت‌ها برای شناسایی مهارت‌های موردنیاز و تلفیق آموزش‌های فنی با مهارت‌های نرم مانند مدیریت و بازاریابی، می‌تواند به پرورش نیروی کار ماهر و کارآفرین کمک کند. همچنین، استفاده از آموزش‌های دیجیتال و توسعه پلتفرم‌های آنلاین می‌تواند دسترسی به این دوره‌ها را تسهیل کند.
حمایت از کارآفرینان مهارت‌محور نیز از دیگر راهکارهای مؤثر است. ایجاد صندوق‌های حمایتی و شتاب‌دهنده‌های تخصصی، ارائه معافیت‌های مالیاتی به کسب‌وکارهای نوپا و راه‌اندازی مراکز مشاوره کارآفرینی می‌تواند انگیزه کارآفرینان را افزایش دهد.
از سوی دیگر، تغییر نگرش جامعه نسبت به مشاغل فنی و کارآفرینی از طریق تبلیغات رسانه‌ای و معرفی الگوهای موفق، می‌تواند فرهنگ مهارت‌آموزی و خوداشتغالی را نهادینه کند. نمونه‌های موفق بسیاری در ایران وجود دارند که نشان می‌دهند چگونه مهارت‌آموزی می‌تواند به کارآفرینی منجر شود. از کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات و استارت‌آپ‌های نوپا تا صنایع دستی و هنری، بسیاری از افراد با تکیه بر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای توانسته‌اند کسب‌وکارهای پرسودی را راه‌اندازی کنند. این موفقیت‌ها ثابت می‌کنند که با ترکیب مهارت، خلاقیت و پشتکار، می‌توان به نتایج درخشانی دست یافت.
در پایان، روز کارآفرینی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به ما یادآوری می‌کند که اقتصاد پویا نیازمند نیروی کار ماهر و کارآفرینان خلاق است. برای ساختن آینده‌ای بهتر، باید آموزش‌های فنی را به‌روز و کاربردی کنیم، از کارآفرینان حمایت نماییم و فرهنگ مهارت‌آموزی و کارآفرینی را در جامعه ترویج دهیم. امید است با تلاش جمعی، شاهد ظهور نسل جدیدی از کارآفرینان ایرانی باشیم که با تکیه بر مهارت و نوآوری، نه‌تنها برای خود، بلکه برای دیگران نیز فرصت‌های شغلی خلق کنند و به پیشرفت کشور کمک نمایند.