بازار خودرو ایران در ماه‌های اخیر در رکودی بی‌سابقه فرو رفته است؛ رکودی که این روزها دیگر نمی‌توان آن را به تغییرات فصلی یا نوسانات مقطعی نسبت داد و به نظر می رسد ناشی از نگرانی های اقتصادی خریداران است؛ فضایی که بازار خودرو را بیش از پیش به صحنه‌ای از انتظار و بلاتکلیفی بدل کرده است. به گزارش پرشین خودرو، بازار خودرو که در سال‌های اخیر عمدتا با نوسانات و بی‌ثباتی دست‌وپنجه نرم کرده است اما پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، به شکل عمیق‌تری دچار رکود و بی‌تحرکی شده است؛ رکودی که بیش تر ناشی از فضای جنگی و جو روانی اقتصاد کشور است و هر لحظه ممکن است با یک تصمیم سیاسی یا اقتصادی دگرگون شود. با نگاهی دقیق تر به بازار خودرو مشخص می شود که در جریان تجاوز اسرائیل به خاک ایران و روزهای پرتنش اخیر، بازار خودرو بیشتر از قبل درگیر انجماد و سکون معاملات شد. در حالی که در همین بازه زمانی، اتفاقاتی چون ابلاغ آئین‌نامه واردات خودرو برای سال ۱۴۰۴ و نیز اعلام افزایش ۱۵ درصدی قیمت محصولات شرکت‌های سایپا و پارس‌خودرو نیز نتوانستند فضای بی‌اعتمادی و انتظار در بازار را بشکنند. به گفته فعالان بازار خودرو در زمان حاضر و با وجود نزدیک به ۲ هفته از اعلام آتش بس ، روند کاهشی و بازگشت نسبی ثبات به بازار ارز و همچنین افزایش رسمی قیمت کارخانه ای خودروسازان ، نشانه‌ای از رونق خرید و فروش در بازار خودرو دیده نمی‌شود و همچنان نه تنها خریدوفروشی انجام می‌شود بلکه به نظر می رسد همه بازیگران این بازار از خریدار و فروشنده در حالت انتظار و بلاتکلیفی باقی مانده‌اند. نکته جالب توجه اینکه بازار خودرو پیش از آغاز بحران اخیر نیز با معضلات ساختاری مواجه بود ناشی از تعلل سیاست‌گذاران در اصلاح قیمت و اعلام نرخ رسمی کارخانه‌ای خودروها بود ، چنانچه فرآیند تولید تحت تأثیر همین تعلل‌ها و عدم اطمینان از سیاست‌های آینده، با روندی نزولی همراه و بازار نیز با افت تقاضا و رکود مواجه شده بود ؛ مسیری که با گذر از بحران تجاوز اخیر همچنان پایدار است و حتی بر سکون و رکود بازار افزوده است. اما رکود و توقف معاملات در بازار خودرو ایران در کنار بسیاری از عوامل اقتصادی، سیاسی و ساختاری موثر بر آن یکی از مهم‌ترین دلایل آن، کاهش شدید قدرت خرید مردم است. در واقع تورم افسارگسیخته باعث شده دستمزدها به‌مراتب از هزینه‌های زندگی عقب بمانند و بسیاری از خانوارها توان مالی لازم برای خرید خودرو را که حالا کالایی گران‌قیمت و مصرفی محسوب می‌شود، را از دست بدهند و این مساله بر کاهش تقاضای واقعی و رکود بازار خودرو بیافزاید. البته در میان این عوامل ، سیاست‌های قیمتی دولت نیز نقش اثرگذار بر وضعیت فعلی بازار خودرو داشته‌اند. افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها به منظور همسان‌سازی با قیمت بازار آزاد و کاهش سود دلالان، در عمل انگیزه واسطه‌گران را برای فعالیت در بازار کاهش داده است. این موضوع باعث شده دلالان از ثبت‌نام خودرو و معاملات دست بکشند و در نتیجه حجم تقاضای کاذب و معاملات کاهش یابد. اکنون با نگاهی به قیمت‌ها در سه بخش عمده بازارخودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی نشان می دهد که بازار به دلیل نگرانی و بلاتکلیفی خریداران ،هیچ‌وجه مسیر مشخصی را دنبال نمی‌کند. نه روند صعودی ثابتی مشاهده می‌شود که ناشی از افزایش تقاضا یا کاهش عرضه باشد و نه کاهش ملموسی که نشان‌دهنده ریزش هیجانات یا اصلاح قیمت‌ها باشد. بلکه همان طور که اشاره شد آنچه در بازار خودرو دیده می‌شود، نوعی بلاتکلیفی مزمن حاصل از بحران های اقتصادی و فضای بی اعتمادی و نگرانی ها از آینده بازارهاست که بیش از پیش بازار خودرو را خلوت تر از همیشه کرده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند ، با بازگشت رونق به بازار خودرو منوط به مشخص شدن سیاست‌های کلان اقتصادی، کاهش التهابات و بهبود شرایط اقتصادی و روشن شدن وضعیت واردات خودرو، می‌توان بخشی از رکود فعلی بازار خودرو را شکست. در واقع در چنین شرایطی، تسریع در روند واردات خودرو می‌تواند به‌عنوان یکی از معدود راهکارهای کوتاه‌مدت برای خروج بازار از وضعیت رکودی فعلی باشد ورود خودروهای جدید به خصوص در کلاس اقتصادی نه‌تنها موجب افزایش رقابت و شکستن انحصار در بازار داخلی می‌شود، بلکه به رشد تقاضا و متعادل‌سازی قیمت‌ها نیز کمک خواهد کرد. با این حال چشم انداز عرضه وارداتی ها با وجود ابلاغ آیین نامه اجرایی سواری ها در روزهای اخیر همچنان مبهم است؛ موضوعی که با تعلل در اجرا و فرصت کم باقی مانده واردکنندگان برای واردات در سال جاری می‌تواند به تعمیق رکود و تشدید سردرگمی در میان خریداران بینجامد. بنابراین، دولت چنانچه خواهان خروج بازار از بن‌بست فعلی است، باید بدون فوت وقت فرآیند اجرایی واردات را آغاز کرده و موانع مقرراتی و گمرکی موجود را با سرعت برطرف کند. البته تحریم‌ها و محدودیت‌های وارداتی همچنان بزرگ‌ترین مانع رشد بازار خودرو ایران است؛ موضوعی که نه تنها رشد و توسعه واقعی صنعت خودرو را در این سالها کند کرده است. بلکه به دلیل مشکلات ارزی و کاهش واردات، بازار خودرو ایران را با نوسانات قیمت مواجه کرده که امید می‌رود در صورت توقف تهدیدات نظامی و تغییر و بهبود شرایط اقتصادی، کاهش تحریم‌ها، افزایش تولید و واردات و کاهش نسبی قیمت‌ها، بازار خودرو شاهد افزایش تقاضای موثر باشد. در هر حال بازار خودرو در شرایط فعلی در یک بلاتکلیفی و رکود سنگینی به سر می‌برد؛ اتفاقی که به رغم اصلاحات قیمتی همچنان به دلیل تبعات اقتصادی ناشی از فضای جنگی، خریداران و فروشندگان در موضع انتظار قرارداده است با این وجود فعالان این بازار امیدوارند با اتخاذ سیاست‌های مناسب، ثبات به بازار بازگردد و صنعت خودرو، که بخش مهمی از اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهد، از این وضعیت خارج شود.