طی چهار ماه اخیر چهار میلیارد دلار وصول از صادرات گاز صورت گرفته که بهطور تقریبی معادل کل وصولیهای ایران از صادرات گاز در سال ۱۴۰۰ بوده و آن طور که مسوولان اعلام کردهاند صادرات گاز ایران در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۲ درصد افزایش یافته است. به گزارش ایسنا، ایران با در اختیار داشتن ۱۸ درصد ذخایر گازی جهان، دومین کشور دارنده این منبع انرژی ارزشمند بهشمار میآید. ذخایر گازی ایران حدود ۳۲ هزار میلیارد مترمکعب برآورد شده که فاصلهای ۵۰۰۰ میلیارد مترمکعبی با روسیه بهعنوان اولین کشور دارنده ذخایر گاز جهان دارد. به لحاظ تولید، ایران بعد از آمریکا با ۹۱۴ میلیارد مترمکعب در سال (۲۰۲۰) و روسیه با ۶۳۸ میلیارد مترمکعب، سومین کشور تولیدکننده گاز جهان با ۲۵۰ میلیارد مترمکعب بهشمار میآید. صادرات گاز طبیعی سال گذشته ۱۷ میلیارد مترمکعب بود و بهطور میانگین روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر شده و اکنون نیز روزانه حدود ۳۵ میلیون مترمکعب صادر میشود؛ مقدار صادرات به ترکیه نیز سال ۱۴۰۰ حدود ۹ میلیارد متر مکعب در روز اعلام شده است. ایران بارها اعلام کرده که با توجه به گسترش هزاران کیلومتر شبکه انتقال گاز در سطح کشور، آماده است افزون بر صادرات گاز، سوآپ گاز را نیز بهویژه از شمال به جنوب و برعکس به کشورهای همسایه از طریق خط لوله و دیگر نقاط جهان از طریق احداث تأسیسات الانجی عملیاتی کند.
درواقع ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و زیرساختهای موجود میتواند مطلوبترین گزینه برای تجارت گاز باشد. با توجه به روند افت طبیعی تولید گاز از میدانهای قدیمیتر در کشور از جمله میدان گازی پارس جنوبی و براساس نتایج مطالعه «نحوه بهرهگیری حداکثری از ظرفیت پالایشگاههای منطقه عمومی غرب خلیج فارس» که از سوی شرکت ملی نفت ایران انجام شده است، افزون بر تکمیل فاز ۱۱ پارس جنوبی بهعنوان آخرین فاز در حال توسعه در میدان گازی پارس جنوبی، احداث کمپرسورهای تقویت فشار سرچاهی و توسعه میدانهای گازی جدید شامل پارس شمالی، کیش، بلال، یلدا، گلشن، فردوسی، فرزاد A و B، لاوان، سلمان، فروز B و مدار با هدف تخصیص بهینه منابع گازی جدید پیشگفته به پالایشگاههای پارس جنوبی (بهنحوی که انتقال، توزیع و فرآورش گاز در پالایشگاههای فوق با حداقل هزینه انجام میشود)، در برنامه وزارت نفت است. تحقق برنامههای بالا در کنار توسعه میدانهای جدید اختصاصیافته به پالایشگاههای پارس جنوبی، سبب حفظ و نگهداشت تولید گاز در منطقه پارس جنوبی و استفاده حداکثری از ظرفیت پالایشی ایجاد شده در آن منطقه خواهد شد.
در ضمن برآورد سرمایهگذاری مورد نیاز برای انجام اقدامهای مزبور که سرانجام سبب افزایش تولید گاز در منطقه پارس جنوبی تا سقف ۸۳۰ میلیون مترمکعب در روز تا افق ۱۴۱۵ خواهد شد، حدود ۴۰ میلیارد دلار است. در این بین میزان تولید نیز ۴۵ میلیون مترمکعب در سال ۱۴۰۱ بهطور روزانه افزایش یافت که بهرهمندی شهرهای ایران از گاز طبیعی به۹۹ و روستاها به ۸۹ میرسد. تاکنون حدود ۱۰۲۲ شهر با ۹۸.۴ درصد و ۳۵ هزار و ۵۷۵ روستا با ۸۵.۴ درصد از گاز طبیعی بهرهمند هستند؛ پروژه گازرسانی به ۲۹ شهر و ۲۹۵۲ روستا هم در حال اجراست. با بهرهبرداری از این پروژهها بهرهمندی شهرهای ایران از گاز طبیعی به ۹۹ درصد و روستاها به ۸۹ درصد میرسد. اکنون نیز ۲۴.۵ میلیون مشترک گاز در کشور وجود دارد که معادل ۲۸.۵ میلیون خانوار در بخش خانگی، ۹۰ هزار واحد صنعتی، ۶۰ هزار واحد کشاورزی، ۲ هزار و ۲۸۰ واحد گاز طبیعی فشرده (سیانجی)، ۳۳۰ واحد نیروگاهی بزرگ و مولد مقیاس کوچک، حدود ۲ میلیون واحد عمومی، دولتی، تجاری، ورزشگاهی و خیریه است.