* هدی قدسیان - کارشناس اقتصاد انرژی
ایران یکی از بزرگ ترین مصرف‌کننده‌های انرژی و در عین حال یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان آلاینده‌های جهان است. همچنین مصرف غیرمنطقی گاز، خسارات زیست‌محیطی و اقتصادی زیادی به بار آورده است.
بر اساس گزارش آماری بخش انرژی شرکت «بی‌پی» در سال ۲۰۲۱، ایران در سال ۲۰۲۰ از نظر میزان مصرف انرژی کل و میزان انتشار آلاینده‌ها رشد بسیار زیادی داشته و از این نظر در میان سه کشور اول جهان قرار دارد. همچنین بخش انرژی ایران بیش از ۹۷ درصد به نفت و گاز وابستگی دارد و در نهایت میزان انتشار کربن ایران از مجموع آلایندگی چهار کشور بریتانیا، فرانسه، نروژ و سوئد بیشتر است. این امر ایران را به ششمین تولیدکننده آلاینده‌های زیست‌محیطی تبدیل کرده است. از طرفی ایران دومین کشور جهان از نظر منابع گازی و سومین کشور از نظر میزان تولید دانسته می‌شود اما ایران چهارمین مصرف‌کننده بزرگ گاز جهان نیز به شمار می‌رود. کشور به تنهایی از تمام آمریکای جنوبی و لاتین گاز طبیعی بیشتری مصرف می‌کند. مقدار مصرف گاز در ایران تقریباً
با ۱۲ کشور ثروتمند اروپا برابری کرده است.
طبق گزارش انرژی ۲۰۲۱ شرکت بی‌پی، میانگین میزان مصرف انرژی کل در جهان کاهش یافته و ایران در میان کشورهایی قرار دارد که از افزایش مصرف داشته‌اند. کشور با صعود ۴ درصدی مصرف، رتبه سوم را کسب کرده است. بر اساس آمارها همچنین ۳۳ درصد از کل مصرف انرژی کشورهای خاورمیانه نیز مربوط به ایران بوده و نیز رتبه هشتم کشور مصرف‌کننده انرژی جهان را دارد. این در حالی است که میان کشورها، وضعیت ایران در زمینه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بسیار نامناسب به نظر می‌رسد، به طوری که عربستان، امارات، قزاقستان، مصر و ترکیه هرکدام وضعیت بسیار بهتری در مقایسه با ایران دارند.
دلایل رتبه منفی ایران در مصرف انرژی
بر اساس بررسی‌های انجام شده، اقلیت مطلقی که کمتر از سه درصد مشترکین را تشکیل می‌دهند، میانگین مصرفی پنج تا شش برابر بیشتر از مشترکین کم مصرف را ثبت کرده‌اند.
گاز خانگی در مدل IBT به دوازده پله مصرفی تقسیم شده که مشترکین با توجه به میزان مصرف ماهیانه خود در یکی از این پله‌ها قرار می‌گیرند. توزیع مشترکین در این پله‌ها طی فصل سرد نشان می‌دهد، از مجموع ۲۶ میلیون مشترک واقعی در کل کشور، ۶۴ درصد مصرفی مناسب داشته و در پله‌های یک تا سه قرار گرفته‌اند. در حالی که تنها سه درصد از کل مشترکین مصارف بیش از اندازه را به ثبت رسانده و در پله هشت تا دوازده قرار گرفتند. این مشترکین که تا ۶ برابر مصرف بیشتری را ثبت نموده اند، مجموعاً ۷.۵ درصد از کل گاز خانگی را به خود اختصاص‌داده‌اند. سایر مشترکین نیز در پله‌های میانی توزیع شده‌اند.
در واقع عمده مشترکین ، مصرفی مناسب داشته‌اند و صرفاً اقلیتی از مردم مصارف بسیار بالا را ثبت نموده اند. همچنین بررسی ها نیز نشان از مرفه بودن مشترکین پرمصرف دارد.
ادامه در صفحه 6