* حمید عزتی – کارشناس کشاورزی
زراعت هیدروپونیک یک روش کشت گیاهان، بدون استفاده از خاک است که در آن ریشه‌های گیاهان در محلول غذایی متعادلی قرار می ‌گیرند. در این روش، گیاهان در یک محیط مصنوعی مانند یک ظروف پلاستیکی، لوله‌های PVC یا سیستم‌های توده ‌ای قرار گرفته و ریشه‌های آنها در معرض محلول غذایی قرار می‌ گیرد. این محلول غذایی شامل تمامی عناصر ضروری برای رشد و تغذیه گیاهان است که به صورت معلق یا محلول در آب تامین می‌شود.
این روش کشت به دلیل مزایای بی شماری که دارد به شدت مورد استقبال بسیاری از کشورهای توسعه یافته و بالاخص کشورهای پرجمعیت آسیای شرقی قرار گرفته است. در روش هیدروپونیک، محصولات در محلول غذایی قرارگرفته و نیاز به آب کمتری نسبت به کشت در خاک دارند. کاهش مصرف آب و صرفه‌جویی در منابع آبی و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک شاید اولین و مهم ترین مزیت محصولات هیدروپونیک است. 
مازاد بر اینکه کنترل بهتر شرایط رشد در محصولات هیدروپونیک، محیط رشد گیاهان شامل نور، دما، pH محلول غذایی و سطح مواد مغذی را قابل کنترل کرده است و این امکان را فراهم کرده است تا شرایط بهینه برای رشد و توسعه گیاهان فراهم شود و عوامل مخرب مانند بیماری ‌ها و آفات کاهش یابند. به همین دلیل چون در محصولات زراعی هیدروپونیک، گیاهان در محیط بدون خاک قرار می‌ گیرند و کاهش نیاز به استفاده از آفت‌کش‌ها در آن ها محسوس است. این روش می‌تواند به کشت پایدارتر و بدون آلودگی شیمیایی منجر شود.
همچنین به دلیل کنترل بهتر شرایط رشد و تغذیه گیاهان، محصولات هیدروپونیک  بهره‌ وری بالاتری نسبت به کشت سنتی در خاک دارند. گیاهان در این روش معمولاً سریعتر رشد می‌کنند و محصولات با کیفیت تری تولید می ‌شوند. تنوع محصولاتی که می‌توان در زراعت هیدروپونیک تولید کرد، بسیار گسترده است. با استفاده از این روش، می‌توان انواع سبزیجات، گیاهان خوراکی، سبزیجات آب‌ دوست، توت فرنگی، هویج، فلفل دلمه‌ای، خیار، گیاهان دارویی و ... را تولید کرد. 
همچنین، زراعت هیدروپونیک می‌تواند به تولید گیاهان زینتی نیز اختصاص یابد. جالب است بدانید که در کشت هیدروپونیک، نیاز به آبیاری منظم و مراقبت از محلول غذایی وجود دارد. همچنین، سیستم‌های هیدروپونیک باید به صورت مداوم نظارت شوند تا شرایط محیطی مطلوب برای رشد گیاهان حفظ شود. کنترل pH محلول غذایی، مانیتورینگ سطح مواد مغذی، کنترل دما و نور بسیار حائز اهمیت است. استفاده از تکنولوژی هیدروپونیک در کشاورزی مدرن به عنوان یک روش پایدار و کارآمد در تولید محصولات زراعی در نظر گرفته می‌شود. این روش می‌تواند به تولید محصولات با کیفیت بالا، کاهش وابستگی به منابع آب و حفظ محیط زیست کمک کند.
بازار صادراتی محصولات هیدروپونیک برای فعالیت‌های کارآفرینانه از جهات مختلف جذابیت‌های خاصی دارد. 
ادامه در صفحه 7