تفاهم-گروه گزارش: 2 طرح دانشمحور تولید کاتالیست پلیپروپیلن و کاتالیست پلیاتیلن سنگین(CX) که برای نخستین بار در کشور با دانش فنی ایرانی اجرا شدهاند، با دستور رئیسجمهوری از طریق ویدئوکنفرانس به بهرهبرداری رسید. وزیر نفت با اشاره به اجرای طرحهای جهش سوم در تولید پتروشیمی کشور گفت: ظرفیت تولید از ۳۴ میلیارد دلاری که پیشتر برای سال ۱۴۰۴ اعلام شده بود به ۴۰ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۶ خواهد رسید. بیژن نامدارزنگنه در مراسم بهره برداری از طرح های وزارت نفت با حضور رئیس جمهوری افزود: خوراک لازم برای ابر پروژه های جهش سوم افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی ها نیز تامین و سرمایه گذاران آن مشخص و کار آنها در این دولت آغاز خواهد شد. وی ادامه داد: تعهد ما در سال ۱۳۹۹ این بود که طرح های پتروشمی به ظرفیت ۲۵ میلیون تن بهرهبرداری شود و اکنون با تلاش شبانه روزی مدیران و کارکنان شاغل در این طرحها، با وجود فشار بیماری کرونا و تحریمهای شدید که علیه صنعت نفت وجود داشت که اکنون این مجموعه در برابر ملت سربلند هستند که بزرگترین جهش در تاریخ پتروشیمی در سال ۱۳۹۹ را رقم زدند. وزیر نفت با بیان اینکه جهش دوم پتروشیمی اکنون آخرین گامهای مستحکم خود را برای رسیدن به مقصد بر میدارد، گفت: جهش سوم و طرح های آن با قدرت در حال اجرا است که با افزودن سه تا پروژه طرحهای جهش سوم آغاز و به این ترتیب ظرفیت تولید ما از ۳۴ میلیارد دلاری که درسال ۱۴۰۴ اعلام شده بود به ۴۰ میلیارد دلار ظرفیت تولید درسال ۱۴۰۶ خواهد رسید. زنگنه با بیان اینکه نه تنها با یاری خدا طرح های جهش دوم را به سامان رسانده و اکثر آنها به پایان رسید، گفت: ریل گذاری مستحکمی هم برای دولت بعد صورت گرفته است. وی ادامه داد: تولید خوراک به اندازه کافی از اهداف بوده لذا عمده طرح های تامین خوراک پتروشیمی ها اجرا شده و بخش کمی هم در دست اجراست و در نتیجه خوراک برای طرح های جهش دوم و سوم تامین شده است. وزیر نفت گفت: دو دسته طرح یکی مجموعه طرح های پارسیان سپهر است و بخش دوم دو طرح فناورانه تولید کاتالیست است که به بهره برداری رسید. با افتتاح طرح پارسیان سپهر چهاردهمین طرح از ۱۷ طرحی که تعهد شده بود به بهره برداری شد.
وی ادامه داد: سه طرح دیگر در ظرف هفته های آینده با توجه به برنامه متمی که جنابعالی برای افتتاح طرح ها دارید، آماده است که افتتاح شوند. به گفته زنگنه، شروع عملیات طرح پارسیان سپهر از سال ۱۳۹۳ و در جریان نخستین سفر استانی رییس جمهوری به استان فارس بود که به صورت ویدئو کنفرانس در کنار پالایشگاه پارسیان در منطقه مهر آغاز شد. وزیر نفت افزود: هدف از اجرای این طرح، جداسازی هیدروکربنهای سنگین از گازهای تولید میدانهای تابناک، شانول، وراوی و هما بوده است که در منطقه عمومی مُهر و لامرد واقع شدهاند. زنگنه با اینکه میدانهای تابناک، شانول، وراوی و هما در دوران ریاستجمهوری خاتمی توسعه یافته بود و پالایشگاه پارسیان هم در همان مقطع اجرا شد، گفت: این طرح در مرحله نخست قرار بود تنها در شهرستان مُهر اجرا شود اما سرمایهگذار به دلیل فنی و اقتصادی محکم این طرح را دو منطقه پارسیان (بخش نخست) و عسلویه (بخش دوم) اجرا کرده است. وی میزان سرمایهگذاری در طرح پالایش پارسیان سپهر را ۱.۳ میلیارد دلار و درآمد سالانه آن را بیش از یک میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: این طرح از سوی ستاد اجرایی فرمان امام انجام شده است و سالانه ۳.۳ میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی میافزاید. وزیرنفت با بیان اینکه با افتتاح طرح استحصال اتان پالایشگاه پارسیان سپهر در مجموع ۲۱.۵ میلیون تن از تعهد افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی (۲۵ میلیون تن) کشور عملیاتی شده است، افزود: ظرفیت تولید پتروشیمی با افتتاح سه طرح باقیمانده از مجموع ۱۷ طرح برنامهریزی شده به بیش از ۲۴.۵ میلیون تن میرسد.
زنگنه با تاکید بر اینکه این طرحها از مصادیق اقتصاد مقاومتی، مقابله با خام فروشی، تکمیل زنجیره ارزش افزوده و جهش تولید است، گفت: صنعت پتروشیمی در دوران تحریمها یکی از ارکان اصلی مقاومت کشور بود، به نحوی که براساس گزارش بانک مرکزی نزدیک ۹۰ درصد ارزی که در سال گذشته در سامانه نیما عرضه شد از سوی شرکتهای پتروشیمی بوده است. وی همچنین تنوعبخشی به مقاصد صادرات محصولات پتروشیمی را از دیگر اقداماتی دانست که اگرچه سخت بود، اما در این سالها اجرایی شد. زنگنه به امضای قرارداد ۳۰۰ میلیون دلاری با شرکت توسعه انرژی تدبیر(زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام) برای فشارافزایی میدانها (تابناک، شانول، وراوی و هما) اشاره کرد و گفت: خوراک آینده این مجموعه با اجرای اینکار تضمین خواهد شد. وزیر نفت با بیان اینکه از ابتدای سال ۱۳۹۹ تاکنون واحد بازیابی فاز نخست پتروشیمی بوشهر با ظرفیت یک میلیون تن، بیدبلند خلیج فارس با ظرفیت ۳.۴ میلیون تن، پتروپالایش کنگان با ظرفیت ۳.۵ میلیون تن و پالایشگاه پارسیان سپهر با ظرفیت ۳.۳ میلیون تن برای تامین خوراک به بهرهبرداری رسیده است، افزود: تا پایان امسال فازنخست واحد انجیال ۳۲۰۰ با ظرفیت یک میلیون تن و سال آینده هم انجیال ۳۱۰۰ با ظرفیت یک میلیون تن برای تامین خوراک به بهرهبرداری می رسد که در پایین دست آن یک پتروشیمی قرار دارد.
زنگنه از کاتالیستهای فرآیندی پتروشیمی بهعنوان یک دیگر از طرحهایی که به بهرهبرداری رسید نام برد و گفت: اگرچه وزن و مقدار کاتالیستها در صنعت پتروشیمی کم است اما در صورت عدم تامین کیفی آنها واحدها و مجتمعها از مدار خارج می شوند. وی با اشاره به اینکه در صنعت پتروشیمی کشور ۴۰ نوع کاتالیست به ارزش ۲۷۰ میلیون دلار در سال مصرف میشود، افزود: تا کنون ۱۹ نوع از این کاتالیستها داخلیسازی شده است و با اقدامات انجام شده تا پایان امسال ۹ کاتالیست دیگر داخلیسازی میشود و به ۲۸ کاتالیست میرسیم. شرکت دولتی پژوهش و فناوری نقش مهمی در این زمینه داشته است. وزیر نفت میزان سرمایهگذاری در دو طرح کاتالیست شازند اراک را ۲۷۰ میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: امیدواریم بتوانیم با کارهایی که انجام دادهایم رضایت مردم را به دست بیاوریم و تعهدی که دولت در جهت سربلندی کشور داشته به خوبی به انجام رسانده باشیم. همچنین امیدواریم صنعت پتروشیمی با ریلگذاری که برای آینده شده است با همین قدرت پیش برود.
۱۹ نوع کاتالیست در ایران بومی سازی شده است
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز از بومی سازی ۱۹ نوع کاتالیست خبر داد. محمدی با بیان اینکه ارزش مصرف کاتالیست در صنعت پتروشیمی حدود ۲۷۰ میلیون دلار در سال است، گفت: این کاتالیست مصرفی به ۴۰ نوع تفکیک شده است که ۱۹ نوع آن تا کنون بومی سازی و ایرانیسازی شده است و ۹ کاتالیست دیگر تا پایان سال بومی سازی میشود. محمدی افزود: ۱۲ نوع کاتالیست باقی مانده در مسیر تحقیق و توسعه است که امیدواریم به تدریج به دانش فنی آنها هم دست پیدا کنیم تا در سالهای آینده، به سبد کاتالیستهای ایرانیسازیشده اضافه شود. محمدی گفت: تمام واکنشهای پتروشیمی با استفاده از کاتالیستها انجام میشود و اگر کاتالیستها نباشند در عمل امکان تولید برای ما در این حوزه میسر نخواهد شد.