دکتر سیده نگار موسوی
negar_mousavi@ymail.com
ین روزها که کرونا، سررشته ی تمام اخبارها را در دست خود گرفته است، موضوع مصرف مولتی ویتامین ها در ایرانیان نیز آمار خیره‌کننده‌ای را نشان می دهد. افرادی که از ترس ابتلا به کرونا از همان ساعت شروع، روز خود را به مولتی ویتامین ها بسته اند که ایمنی بدنشان را در برابر این ویروس افزایش دهند. به جای آنکه از سبزیجات و میوه ها که منبع اصلی ترین ویتامین‌ها هستند، مصرف نمایند، با خوردن یک یا چند قرص مولتی ویتامین بدنبال اثرات معجزه آمیز یک روزه آن هستند.
موضوع مصرف بی رویه ی مولتی ویتامین‌ها در ایران، همواره محلی بر اعراب داشتند، اما اکنون گویا با شدت بیشتر و نگران کننده تری رو به افزایش است. البته تنها مردم مقصر نیستند، کافی است که یکبار به دقت به تبلیغات موجود در داروخانه ها بنگرید. با انواع و اقسام ویتامین‌ها و املاح معدنی مواجه می شوید که پوستتان را جوان‌تر می کند و یا رشد موهایتان را شدت می‌بخشد، سیستم ایمنی بدنتان را قوی تر می‌کند و کودکانتان را در برابر بیماری ها مقاوم‌تر می‌کند. مکمل هایی با شکل ها و طرح‌های متفاوت و بسته‌بندی های زیبا که هر بیننده‌ای را مشتاق برای حداقل یک بار مصرف کردن آن ها می نماید. آمارها نشان می دهد، مصرف مکمل های رژیمی غذایی، روز به روز در حال افزایش است و حدود 30 هزار مکمل رژیمی مختلف در دسترس مصرف‌کنندگان قرار دارد. تصور عموم بر این است که یک کپسول کوچک مولتی ویتامین، تقریبا همه ی مواد غذایی که بدنمان برای درست کار کردن به آنها نیاز دارد، گنجانده شده است. پس کافی است روزی یکی از این مولتی‌ویتامین ها را بخوریم و دیگر نگران چیزی نباشیم. ولی نه، واقعیت ماجرا بسیار فراتر از از این نگاه ظاهری و درعین حال خطرناک است. برخی افراد عادت به مصرف خودسرانه ی انواع مکمل های مولتی ویتامین و مینرال دارند...
اما باید بدانیم که مصرف هر ماده غذایی و مغذی، اگر خارج از میزان نیاز بدن باشد، نه تنها برای بدن مفید نیست، بلکه ضرر هم دارد. مکمل ها و مولتی ویتامین ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. به عبارت دیگر، همانطور که کمبود ویتامین ها و املاح به سلامتی آسیب می‌زند، افزایش سطح ریز مغذی ها نیز صدمات جبران ناپذیری برای سلامتی بدن خواهد داشت. شاید باورش برایتان سخت باشد، اما اگرچه ویتامین ها توانایی پیشگیری از سرطان را دارند اما زیاده روی در مصرف آن ها می تواند دقیقا برعکس عمل نموده و سرطان زا نیز باشد.
مطلبی که خیلی از افراد با بی اطلاعی از آن، در مصرف این مکمل‌ها زیاده روی نیز می کنند. زیاده روی در مصرف ویتامین های محلول در آب، مشکل چندانی برایمان ایجاد نمی کند، چون اضافی این ویتامین ها همراه با ادرار دفع خواهد شد. اما افزایش دریافت ویتامین های محلول در چربی، می تواند از طریق رسوب در جداره ی عروق، کبد، کلیه ها یا مغز آسیب‌های جدی را به ارگان های بدن وارد نماید. عوارض جدی مصرف بیش
از اندازه ی ویتامین های "آ، ای، دی" بسیار شایع است. در حالی که کمبود ویتامین " آ " بسیار نادر است، عوارض زیاده روی در مصرف آن نگران‌کننده است.
تحقیقات نشان می دهد که ویتامین "آ "در دو شکل بتا کاروتن و رتینول می تواند سرطان زا باشد و مقدار زیاد رتینول با نارسایی های مادرزادی، ضعف استخوان ها و تخریب کبد در ارتباط است. افراط در دریافت ویتامین "ای" نیز در بروز سرطان موثر است. سوء مصرف این ویتامین منجر به اختلال در لخته شدن خون و قرار گرفتن در معرض خطر خونریزی خواهد شد. همچنین احتمال بروز سرطان ریه و پروستات را هم افزایش خواهد داد. استفاده از قرص و آمپول ویتامین دی با میزان بالا و به طور مکرر می تواند عوارضی از قبیل رسوب کلسیم در بافت های نرم مانند کلیه ها، ریه ها، قلب و گوش ایجاد نماید که در کلیه ها موجب بروز سنگ کلیه و در ریه ها و قلب باعث عوارض شدی
ریوی و قلبی گردد. این روزها نیز مصرف ویتامین "سی" به شدت افزایش یافته که باعث نگرانی بسیاری از پزشکان و متخصصان این حوزه را بدنبال دارد.
برای تقویت ایمنی بدن، دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان‌ها
برای تقویت سیستم ایمنی ضروری است. آنتی اکسیدان ها در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات، وجود دارند که شما به راحتی می توانید آن ها را دریافت کنید. در کنار آنتی اکسیدان ها استفاده از چربی های سالم مانند اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی نسبت به جای چربی های اشباع شده که در گوشت و محصولات لبنی وجود دارد هم می تواند کمک شایانی به تقویت سیستم ایمنی شما کند.
در کنار مصرف این مواد غذایی، نوشیدن مقدار زیادی آب به سلول ها کمک می کند تا به طور کارآمد عمل کنند، به طور کلی مایعات به ویژه آب به بدن شما کمک می کند تا مواد غذایی را پردازش کرده و ضایعات را دفع کند. برای تقویت سیستم ایمنی، سعی کنید ،حتما سیر با خاصیت ضد ویروس و باکتری و زنجبیل به عنوان یک دارو ضد التهاب طبیعی را به وعده های غذایی خود اضافه کنید. و اگر رعایت رژیم های غذایی، کمبود ویتامین در خود احساس می کنید، بهتر است به پزشک مراجعه نموده و بعد از آزمایش‌های لازم، تحت نظر پزشک دوره درمان یا مصرف انواع مولتی ویتامین‌ها و یا مکمل ها را طی کنید.