رئیس سازمان فضایی ایران از خروج توزیع و فروش اینترنت ماهواره ای از انحصار دولت خبر داد. مرتضی براری در گفت و گو با فارس اظهار دشت: بصورت کلی سه شیوه مرسوم برای برقراری ارتباطات وجود دارد. ارتباطات از طریق شبکه کابلی و فیبری، ارتباطات از طریق شبکه مایکرویو و ارتباطات از طریق شبکه ماهوارهای. در این دسته بندی، ارتباطات ماهواره ای، شامل ارسال و دریافت تصویر، پیام و داده از طریق ماهواره بوده که نسبت به دو روش دیگر دارای مزایای متعدد و البته معایبی است. در حال حاضر عمده ارتباطات ماهواره ای از طریق ماهواره های مخابراتی که در مدار زمین آهنگ (تقریبا 36000 کیلومتری) چرخش
می کنند و همواره از نظر ناظر زمینی مکان ثابتی دارند، انجام می پذیرد که در تمام فضای ماوراء جو، این مدار دارای این ویژگی منحصر به فرد است و به همین دلیل طی دهه های اخیر مورد توجه ویژه کشورهای مختلف برای سرمایه گذاری و بهره برداری قرار گرفته است. امری که در کشور ما کمتر در تیررس سرمایه گذاران
بوده است. در مخابرات فضایی با توجه به نوع فناوری مورد استفاده، مسلماً علوم و تخصص های مختلفی مانند کنترل، الکترونیک، مخابرات، مکانیک
(گرایش های سازه، سیالات)، هوافضا، مدیریت سیستمی و غیره دخیل و درگیر هستند. براری ادامه داد: با وجود گرایش سریع و گسترده کشورهای مختلف در طی
دهه های اخیر به استفاده از زیرساخت ارتباطی ماهواره ای،
عملا با تغییر فناوری ارتباطی زمینی بخصوص با استفاده گسترده از شبکه فیبر نوری در تمامی کشورها از
یک سو و از سوی دیگر انتقال ترانزیت ارتباطی بین کشورها از ماهواره به شبکه فیبر، سهم ارتباطات ماهواره ای
از کل ارتباطات کشورها کاهش یافته است. با این وجود، ماهواره ها بدون شک بخش کلیدی ارتباطات مخابراتی آینده دنیا خواهند بود و به دلیل مزیت هایی
که نسبت به رقبای زمینی خود دارند، در ارائه
سرویس های ارتباطی جدید از جمله سرویس های نسل 5 (5G) و همچنین اینترنت اشیاء (IOT)
نقش آفرینی جدی خواهند کرد. به همین دلیل بسیاری از اپراتورها و شرکت های بین المللی سرمایه‌گذار در حوزه ارتباطات ماهوارهای صحبت از طرح های
توسعه ای گسترده خود در سال های آتی می‌کنند. براری گفت: در حال حاضر سرویس پخش همگانی یکی از سرویس های عمده ماهواره های مخابراتی است و از این طریق پخش زنده مسابقات مختلف ورزشی و انتقال مدیا در دنیا صورت می پذیرد. مثلاً SNG ها این قابلیت را به خبرنگاران می دهند تا گزارشات خود را در سرتاسر جهان تهیه کرده و آنها را از طریق ماهواره و خیلی سریع در اختیار عموم مردم قرار دهند.
تعریف صنعت مخابرات فضایی
در قالب زنجیره ارزش
براری با اشاره به وضعیت خدمات ارتباطی ماهواره ای در ایران گفت: صنعت مخابرات فضایی فقط شامل خرید یک یا چند ماهواره نیست، بلکه باید این موضوع در قالب یک «زنجیره ارزش» تعریف شود که شامل توسعه دهندگان و سازندگان سیستم‌های زمینی و فضایی و اپراتورهای پرتاب در بالادست زنجیره و شرکت های ارائه دهنده خدمات ارزش افزوده و کاربران در پایین دست زنجیره است. امروزه در زنجیره ارزش ماهواره های مخابراتی، کلیدی ترین حلقه این زنجیره، در دست اپراتورهای ماهواره ای هستند که بر اساس نیازها و خدمات در پایین دست زنجیره با سازندگان در بالادست زنجیره در ارتباط هستند و تکمیل کننده این زنجیره با بالاترین ارزش افزوده محسوب می شوند. جالب توجه این که امروزه در دنیا، زنجیره ارزش ارتباطات ماهواره ای در مقایسه با سایر حوزه های فضایی در عالی ترین سطح بلوغ قرار داشته و بصورت کاملا تجاری و اقتصادی فعالیت می کنند به نحوی که دولت ها در این امر کمترین
نقش آفرینی را دارند. البته برای کشور ما که دارای تجربه کمتری در این زمینه هاست، فاصله
قابل توجهی با این وضعیت داریم. برای رفع این خلا و بر اساس ارزیابی های صورت گرفته، تاسیس اپراتور
ماهواره ای کشور به عنوان رکن اصلی و بصورت خصوصی مورد توجه قرار گرفته است.
تاسیس نخستین اپراتور ماهواره ای کشور
با کمترین سهم‌گیری دولت
وی با اشاره به اعطای نخستین پروانه اپراتور ماهواره مخابراتی در کشور گفت: هدف گذاری اصلی در این پروانه، بر مبنای اصل 44 قانون اساسی، توسعه و انسجام فعالیت‌های بخش خصوصی در استفاده و سرمایه گذاری در صنعت ماهواره مخابراتی، حذف تصدی گری دولت در حوزه اپراتوری ماهواره، حفظ و توسعه دارایی های مدار فرکانس کشور، تسریع در توسعه بازار خدمات ماهواره ای
در سراسر کشور از طریق اپراتورهای بومی ماهواره ای
و حرکت در جهت حذف وابستگی کشور در حوزه ارتباطات ماهواره ای و رشد و اعتلای هر چه بیشتر صنعت فضایی کشور است.
تحقق این موارد نیازمند آماده سازی مقدمات امر است که یکی از اصلی ترین موارد صدور مجوز اپراتوری ماهواره برای بخش خصوصی است که خوشبختانه مراحل تصویب خود را در کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی طی کرده است. وی همچنین در خصوص تغییراتی که اعطای پروانه اپراتور ماهواره مخابراتی در وضع ارائه دهندگان و استفاده کنندگان از خدمات مخابراتی ایجاد می‌کند اظهار داشت: متقاضیان می توانند با اخذ پروانه اپراتور ماهواره مخابراتی، خدمات موضوع این پروانه شامل توزیع و فروش پهنای باند ماهواره ای در اختیار، ایجاد شبکه های
اختصاصی و ارائه هرگونه خدمات ارتباطی و انتقال داده از قبیل خدمات ثابت و سیار ماهواره ای، ایجاد دسترسی به اینترنت پرسرعت، ایجاد دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و خدمات مبتنی بر آن، ارائه خدمات صوتی، تصویری، متنی و داده ای و انواع خدمات محتوایی و ارزش افزوده و ارائه خدمات پخش همگانی
ماهواره ای را در چارچوب ضوابط قانونی و مقرراتی کشور، روی شبکه موضوع پروانه به مشتریان حقیقی و حقوقی ارائه کنند.