امین رشیدی*
AMIN_RASHIDI@YMAIL.COM
در جهان امروز که شرایط اقتصادی و سیاسی کشورها به شدت به یکدیگر وابسته بوده و حفظ منابع مختلف انرژی به مثابه ی حفظ اقتدار ملت هاست وجود یک طرح بهینه سازی در مصرف منابع مختلف انرژی از الزامات رشد و پیشرفت کشورهاست. در این میان، آمارها حاکی از آن است که ایرانیان بیش از هر ملت دیگری و بویژه بیش از استانداردهای جهانی در هدر دادن منابع غذایی، انرژی و حتی وقت خود پیشتازند، در حالی که درست مصرف کردن و جلوگیری از اسراف از منابع هر کشوری، یکی از شروط اساسی و لازم برای توسعه ی کشورهاست.
یکی از مهم ترین و اساسی ترین فراورده های نفتی که به عنوان یک انرژی استراتژیک مطرح می باشد،
بنزین است. در حال حاضر بر طبق آمار میزان مصرف بنزین نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته و دولت را در تامین آن در فشار قرار داده است. آمارها از وجود حدود 20 میلیون خودرو در ایران خبر
می دهد که هر کدام بطور متوسط روزانه 2 لیتر بنزین بیشتر نسبت به خودروهای اروپایی مصرف می کنند و به تبع آن روزانه 40 میلیون لیتر سوخت بیشتر در کشور مصرف شده و در نهایت با کمال تاسف منتهی به ذکر آمارهایی شده که بیان می کنند که در مجموع خودروهای ایران 3 برابر بیشتر از خودروهای موجود در کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا هوا را آلوده می کنند. امسال زنگ هشدار مصرف بنزین در کشور به صدا درآمده است، بطوریکه که بر اساس برخی گزارش ها، حجم مصرف بنزین در مرداد ماه امسال با رشد چشمگیری به مرز100 میلیون لیتر رسیده است و بیشترین مصرف بنزین کل کشور در سی و یکم تیرماه رکورد بی سابقه ی 121 میلیون و 800 هزار لیتر را شکست. وقتی در سال گذشته، دولت از افزایش قیمت بنزین صرفنظر کرد و با پرداختن یارانه انرژی قیمت سوخت در ایران را همواره پایین نگه داشت، علاوه بر بار مالی 48 هزار میلیارد تومانی برای دولت، نه تنها منجر به مصرف بالای بنزین شد، بلکه افزایش آسیب های
زیست محیطی و قاچاق سوخت را نیز تشدید نمود. در ماه های اخیر، نوسان شدید نرخ ارز، فاصله ی قیمت میان سوخت در ایران با سایر کشورها را بالا برده و از سمت دیگر، جذابیت قاچاق را در مرزهای کشور به کشورهای همسایه افزایش داده است. چرا که نرخ بنزین در ایران به کمتر از ده سنت رسیده است، اما در کشورهای همسایه، قیمت هر لیتر بنزین به چند دلار هم می رسد.
صرفه جویی ایرانیان در مصرف انرژی به قدری ضروریست که عدم توجه به این مطلب
می تواند خسران های عظیم و جدی را متوجه ملت ایران نماید. متاسفانه قیمت پایین این فرآورده با ارزش نفتی به مصرف بی برنامه و بی حد و اندازه ی
آن دامن زده است. عدم استفاده ی مطلوب از این انرژی گرانبها و در نتیجه ی اشاعه فرهنگ اتلاف ازطریق مسافرت های تک سرنشین در خودروهای شخصی همچنان ادامه دارد و به دلیل نبود
زیرساخت های لازم و برنامه ریزی های صحیح در حمل و نقل عمومی شهری، این معضل کماکان گریبانگیر جامعه ی ایرانی است...
نوسازی و تجهیز ناوگان عمومی و توسعه ی فرهنگ استفاده از دوچرخه و پیاده روی در سفرهای کوتاه درون شهری نیز می تواند زمینه ی لازم برای صرفه جویی در مصرف بنزین را فراهم نماید.
البته راندمان پایین وسایل نقلیه کشور در افزایش تلفات و عدم استفاده صحیح از آن در بهینه سازی مصرف انرژی نقش مهمی دارد. در ایران افزایش سریع تعداد خودروها و راندمان پایین آن ها سبب افزایش مصرف سوخت شده است، چرا که خودروسازان داخلی خود را ملزم به تولید خودروهایی در حد استاندارهای جهانی نمی بینند و این سیکل معیوب سال هاست که در گردش است.به روز نمودن صنعت خودروسازی کشور به منظور تولید خودروهای کم مصرف با فناوری روز دنیا، یکی از سیاست های
اصولی در صرفه جویی مصرف سوخت در بخش حمل و نقل کشور است.
البته باید اذعان داشت که جانشین نمودن سوخت ها، بویژه سوخت های ارزان قیمت که از نظر محیط زیست سالم ترند نیز یکی دیگر از راهکارهای مناسب در مصرف انرژی است و می تواند به میزان قابل توجهی از مصرف بنزین در کشور و واردات آن جلوگیری نماید.
انرژی یکی از مهم ترین عوامل ضروری برای رشد و توسعه ی کشورهاست و از آن جایی که این منابع تجدید ناپذیر ذخایری هستند که در نهایت روزی به اتمام خواهند رسید، صیانت و استفاده ی بهینه از آنان وظیفه ی تک تک ما ایرانیان است، چرا که این منابع ارزشمند تنها متعلق به نسل ما نبوده و متعلق به نسل های آینده ی این مرز و بوم نیز می باشد.