 دکتر سیده نگار موسوی*
 negar_mousavi@ymail.com

خانه تکانی، همانند ده ها سنت پسندیده ی دیگر یکی از رسوم کهن مردم ایران زمین است که از دیرباز در روزهای پایانی اسفند برای استقبال از بهار انجام می شود که بر گرفته از تازگی و نو شدن طبیعت
 می باشد. در این ایام کدبانوهای منزل با کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده مشغول نظافت منزل شده و سعی می کنند تا قبل از فرا رسیدن عید نوروز، چهره ای
تمیزتر و با نشاط تر به فضای زندگی خود بدهند. اما خبری که از این ایام به گوش می رسد، مصرف بی رویه ی آب در این روزها به بهانه خانه تکانی است. مسئله ای که با توجه به شرایط فعلی کشور و بحران آبی پیش رو، امری جدی و حائز اهمیت محسوب می شود.
متاسفانه طبق سنت هر ساله، بسیاری از خانواده ها
شیلنگ آب را باز،از شستشوی حیاط ها و دیوارها گرفته تا روی خودروها و کف حیاط و کوچه ها. و این در حالیست که سازمان های مسئول، بارها در این زمینه اخطار و تذکرات لازم را داده و مردم را به صرفه جویی و مصرف متعادل در آستانه سال نو دعوت نموده اند. اکثر مردم به این موضوع واقفند که در سال جاری که کمبود بارش باران، نگرانی های فراوانی برای تامین آب شرب کشور ایجاد نموده است و با توجه به محدودیت های منابع آبی، این مسئله یکی از دغدغه های اصلی کشور محسوب می شود، بنابراین ضروری است با نهادینه نمودن صرفه جویی در فرهنگ مردم  و درست استفاده کردن از این نعمت الهی بتوانیم از این بحران عبور کنیم.
ایران با بحران جدی آب روبروست و ممکن است جدی نگرفتن این موضوع مشکلاتی در سطح ملی و فراملی برای کشور ایجاد نماید. مصرف بالای ایرانیان، خود جای بسی تامل و نگرانی داشت. چرا که در بحث مصرف آب همین بس که میانگین آب هر فرد در تهران از 220 تا 276 لیتر است که حتی به 400 لیتر در روز نیز رسیده است. حال آمارها نشان می دهد که میانگین مصرف آب توسط مشترکان در روزهای پایانی سال به طور محسوسی افزایش یافته است. این آمار خیره کننده و وضعیت منابع آبی کشور، نشان می دهد که ما روزهای خوبی را در بحث آب در سال آینده پیش رو نخواهیم داشت.
همچنین باید اذعان داشت که میانگین بارندگی در کشور ما یک سوم میانگین جهانی است، ولی میانگین سرانه مصرف آب در کشور 2 برابر میانگین سرانه مصرف آب مردم دنیا است. در این بین هر کشوری اگر 50 درصد منابع آب تجدید پذیر خود را مصرف کند به نوعی با بحران کم آبی مواجه خواهد شد، اکنون که 75 درصد منابع آب تجدید پذیر شونده ی
 خود را مصرف می کنیم، بحران پیش رو امری قطعی به نظر می رسد.بنابراین صرفه جویی و مدیریت مصرف آب بویژه هنگام خانه تکانی های پایان سال، به منظور جلوگیری از هدر رفت آب و افت فشار این ماده حیاتی ارزشمند ضروری است و بی تردید مردم باید دقت بیشتری در این زمینه به خرج دهند. فرهنگ سازی و رعایت الگوی مصرف کوتاه ترین و بهترین راه برای دسترسی به یک وضعیت پایدار در مصرف آب است که این موضوع هرگز بدون مشارکت و همکاری مردم محقق نخواهد شد.
بنابراین هر شخصی که بحران آب را عمیقا باور کند، باید الگوی مصرف فردی را رعایت و خود را ملزم به حفاظت از آب نموده و برای استفاده درست از آن برنامه ریزی نماید.